Truyền thuyết về nàng tiên cá xuất hiện sớm nhất trong các văn bản vùng Lưỡng Hà cách đây hơn 4000 năm, với nữ thần Atargatis của Syria được xem là hình mẫu đầu tiên. Sau đó, hình ảnh nàng tiên cá lan rộng đến văn hóa Hy Lạp, Bắc Âu, Trung Hoa,