Tâm lý học hiện đại công nhận khái niệm “tổn thương tập thể” – tức là những vết thương lịch sử sâu sắc không chỉ ảnh hưởng đến một cá nhân mà còn để lại di sản cảm xúc cho nhiều thế hệ sau. Dòng sông máu trở thành nỗi ám ảnh, là “bóng ma” luôn